Dorpshuis Het Hart in Eefde: van sluiting naar een kloppend dorpshart

Er viel een stilte in Eefde. Niet zomaar een gewone stilte, maar eentje die voelbaar was. Na het faillissement van het dorpshuis stonden de deuren letterlijk op slot. Verenigingen moesten uitwijken, activiteiten vielen stil en de vanzelfsprekende ontmoeting in het hart van het dorp verdween. Wat ooit een levendig middelpunt was, werd een gesloten gebouw. Totdat een groep betrokken inwoners opstond. Niet met schreeuwerige acties, maar met de vastberadenheid van mensen die weten: als wij het niet doen, gebeurt het niet.

Ze richtten Stichting Hart voor Eefde op, trokken de stoute schoenen aan en heropenden het dorpshuis. Twee jaar later bruist het opnieuw. Meer dan zestig vrijwilligers zorgen er inmiddels voor dat het dorpshuis leeft, ademt, groeit. Dat het weer klopt.

“Iedereen zei: dat lukt jullie nooit”
Eduard Groen herinnert zich het begin nog goed. “De curator wilde niet dat het gebouw weer gebruikt werd voordat de inboedel was overgenomen. Dus moesten we snel schakelen.” Samen met Theo Klein-Bleumink en Jan Kees Pikkaart werd in de zomervakantie een stichting opgericht. Geld werd ingezameld, er kwam contact met de eigenaar van het gebouw, Stichting Gebouw Het Hart – die gelukkig niet in het faillissement zat – en de inboedel kon worden overgenomen.
Dat was het startsein van een nieuw hoofdstuk. Eén ding stond vanaf het begin vast: geen betaalde krachten. “Een adviseur, ingehuurd via de gemeente, zei: als je hier iemand op de loonlijst zet, ben je binnen een jaar weer failliet. Dat risico wilden we niet lopen. Dus besloten we: we doen het met vrijwilligers. Samen. Anders gebeurt het niet.”

Vrijdagavond in Eefde? Dan is er Buizerd
En dat het werkt, bewijst Café de Buizerd. Elke vrijdagavond stroomt het dorpshuis vol met mensen van alle leeftijden. Voor een praatje, een biertje, livemuziek of een potje kaarten. “De bar is inmiddels onze ook een belangrijke inkomstenbron,” vertelt vrijwilliger Petra. “Alles draait hier op vrijwilligers. Dat houdt de kosten laag én maakt het mogelijk om winst terug te stoppen in het dorpshuis.”
Naast het café zijn er inmiddels filmavonden, creatieve middagen, spelletjesavonden, een open huiskamer en een pop-up terras. Zelfs condoleances worden georganiseerd in het dorpshuis. “Dat is zó waardevol,” zegt Eduard. “Dat je afscheid kunt nemen van een dierbare in je eigen dorp, op een plek die vertrouwd voelt. Geen standaard zaaltje, maar een warme, betrokken omgeving. Dat maakt het verschil.”

Iedereen z’n eigen rol
Het bijzondere aan Het Hart is de manier waarop het wordt georganiseerd. Niet top-down, maar vanuit het dorp zelf. Iedere activiteit heeft een eigen groepje vrijwilligers. Het bestuur ondersteunt, denkt mee, helpt met vergunningen of materialen, maar legt de uitvoering bewust bij de mensen die het idee aandragen.
“Dat eigenaarschap is zó belangrijk,” zegt Hetty Klopman, die sinds het begin betrokken is. “Als je zelf iets bedenkt en uitvoert, voel je je verantwoordelijk. En als het een keer niet lukt? Dan probeer je wat anders.” Zo is het vrijdagavondcafé ontstaan uit een wat rustige vrijdagmiddagborrel. “Dat was voor werkenden te vroeg. Nu komt er een bredere groep.”
Ook met nieuwe ideeën wordt op die manier geëxperimenteerd. Voor koersbal werd eerst een set geleend. “Pas als het aanslaat, schaffen we iets aan. Zo houden we het betaalbaar én voorkomen we dat spullen ongebruikt in een kast verdwijnen.”

Een plek voor iedereen, maar hoe organiseer je dat?
Het Hart is er voor iedereen in het dorp. Maar dat klinkt eenvoudiger dan het is. De open huiskamer – bedoeld voor mensen die behoefte hebben aan contact – kreeg bijvoorbeeld ook aanmeldingen via het Baken, van statushouders die hun taal willen oefenen. “Dat is natuurlijk welkom,” zegt Eduard, “maar het is geen taalhuis. En als je alleen maar vrijwilligers inzet, moet je wel zorgen dat de activiteit past bij het doel én bij de mensen die er komen.”
Ook jongeren weten de weg naar het dorpshuis te vinden. Op vrijdagavonden schuiven steeds vaker groepjes 18-plussers aan voor een drankje en een praatje. Soms uit Eefde, soms uit omliggende dorpen. “Het voelt voor hen bijna als een keet,” zegt Hetty lachend. “Maar dan georganiseerd, gezellig en veilig.”
Voor jongeren tussen de 14 en 17 jaar is er nog weinig. Een samenwerking met scholengemeenschap Isendoorn moet daarin verandering brengen. “Leerlingen komen hier hun maatschappelijke diensttijd invullen. We hopen dat ze gaan onderzoeken wat zij en hun leeftijdsgenoten nodig hebben – en hoe het dorpshuis daarin kan voorzien.”

Van flyer tot dorpsagenda
Een goed lopend dorpshuis staat of valt met communicatie. En juist dat bleek een uitdaging. “Niet iedereen zit op Facebook,” vertelt Petra. “En de Berkelbode wordt lang niet overal bezorgd.” Dus werd een communicatiegroepje opgericht, kwamen er flyers, posters, een website en samenwerking met de Dorpsraad. Inmiddels wordt er gewerkt aan een gezamenlijke jaarkalender met alle activiteiten en partners.
Het Hart is daarmee niet alleen een dorpshuis, maar ook een netwerkorganisatie. “We trekken samen op met de Oranjevereniging, de sporthal, de kerk, welzijn Lochem, de Dorpsraad. Iedereen weet elkaar inmiddels goed te vinden.”

Gebouw met gebruikssporen
Financieel draait Het Hart gezond. Maar het gebouw zélf vraagt aandacht. “De lift is onbetrouwbaar, de ketels zijn oud, het dak is aan vervanging toe,” somt Eduard op. Stichting Gebouw Het Hart is eigenaar en voert het overleg, maar een opknapbeurt is hard nodig. “Er zijn in het verleden gereserveerde middelen verloren gegaan door het faillissement. De gemeente mag nu best helpen.”
Die samenwerking met de gemeente verloopt overigens goed. “De lijnen zijn kort. We voelen ons gehoord. Maar onderhoud en verduurzaming blijven een openstaande wens.”

Blik op de toekomst
Wat willen de vrijwilligers van Het Hart in de komende jaren bereiken? Niet per se méér, maar verdieping en continuïteit. Meer vaste momenten, een herkenbaar ritme in het programma, structurele versterking van de organisatie. En vooral: het gevoel behouden dat het huis van het dorp is.
“We zeggen hier niet: dat doen ze in Het Hart. Nee, het ís van ons allemaal,” zegt Hetty. “Hoe meer mensen dat zo voelen, hoe sterker het wordt.”

Gruwelijk bedankt!
Wat hier in Eefde gebeurt, laat zien waar noaberschap en eigenaarschap toe kunnen leiden. Geen professionals, geen grote subsidies, geen kant-en-klaar programma – maar dorpsgenoten die het samen dóen. Ze bouwen aan een plek van betekenis, die leeft en blijft groeien, met ruimte voor verdriet en plezier, jong en oud, experiment en traditie.

Namens Gemeentebelangen Lochem zeggen we dan ook: Gruwelijk bedankt!
Voor jullie lef om opnieuw te beginnen.
Voor jullie inzet om van een gesloten gebouw weer een dorpshart te maken.
Voor de tientallen vrijwilligers die elke week zorgen dat het draait.
Voor de verenigingen, initiatiefnemers en netwerkpartners die meedoen.
En voor het vertrouwen in elkaar.
Het Hart in Eefde klopt weer, en hoe!