Hazenbal Exel: naoberschap als motor voor een levendig dorpsfeest

In Exel, een kleine kern aan de rand van de gemeente Lochem, is het Hazenbal veel meer dan alleen een paasfeest. Het is een jaarlijks terugkerend bewijs van wat je kunt bereiken als een gemeenschap de schouders eronder zet. Geen formele organisatiestructuur, geen subsidies, geen professionele planners – maar een groep vrijwilligers die vanuit betrokkenheid, vriendschap en naoberschap al meer dan tien jaar een compleet dorpsfeest organiseert.

Tijdens een gesprek met drie van de organisatoren – Jos Vrielink, Jolien Fleerkate en Marloes Dommerholt – werd duidelijk hoe sterk het Hazenbal geworteld is in samenwerking, vertrouwen en de overtuiging dat je het samen moet doen. "Als we dit soort dingen niet zelf blijven oppakken, wordt het stil in het dorp" was een gevoel dat bij alle drie leefde.

Geboren uit het sluiten van een school
In 2013 sloot de Exelse basisschool haar deuren. Een klap voor het dorp, waar de school een belangrijke ontmoetingsplek was. Tijdens een verjaardag ontstond het idee om iets nieuws op te zetten om de leefbaarheid van Exel te behouden – met name voor de jeugd. In samenwerking met de Belangenvereniging Exel (BEO) werd het plan voor het Hazenbal geboren. Leden van de oude paasvuurcommissie en een groep nieuwe enthousiastelingen sloegen de handen ineen.

Er was in de regio weinig te doen rond Pasen. Door een feest te koppelen aan het traditionele paasvuur ontstond een nieuw moment van verbinding in het dorp. Niet grootschalig, maar persoonlijk, passend bij Exel.

Samen organiseren, ieder jaar opnieuw
De organisatie van het Hazenbal ligt bij een vaste kern van ongeveer tien mensen, verdeeld over verschillende commissies – zoals muziek, PR, terrein, inkoop en vergunningen. Officiële functies zijn er nauwelijks; wie ergens goed in is, pakt het op. Vanuit dit team wordt het feest voorbereid, en in de week zelf sluit een grote groep vrijwilligers aan voor de opbouw, bardiensten en afbouw.

De voorbereidingen starten al in september. Dan moeten bandjes worden geboekt, planningen gemaakt en taken verdeeld. Na meer dan tien jaar is het een soepel lopend proces geworden. Alles wordt lokaal geregeld – van het bouwen van de tent tot het verzamelen van snoeihout. De kracht zit in de samenwerking, waarbij iedereen zijn of haar steentje bijdraagt. Van cake bakken tot toiletbeheer; iedere bijdrage telt.

De kracht van naoberschap
Het Hazenbal is meer dan een feest – het is een jaarlijkse bevestiging van hoe belangrijk noaberschap is voor het leven in een kleine kern. In Exel is het vanzelfsprekend dat je op elkaar kunt rekenen. Als iemand iets organiseert, helpen anderen mee. Niet omdat het moet, maar omdat het hoort.

De betrokkenheid is groot: jong en oud helpen mee, en generaties vullen elkaar aan met ideeën en ervaring. Dat zorgt niet alleen voor een goed georganiseerd feest, maar ook voor sociale verbinding door het jaar heen. De opbouwweek wordt bijna net zo belangrijk gevonden als het feest zelf – het samen zijn, lachen, aanpakken en afsluiten met een biertje maakt het tot iets unieks.

Creativiteit en veerkracht
Zelfs in coronatijd wist het Hazenbal zich aan te passen. Er werd een livestream georganiseerd, een Oktoberfest zodra het weer kon, en zelfs een kleinschalig minifestival. Het toonde de creativiteit én de flexibiliteit van de organisatie. Voor het 12,5-jarig jubileum staat er op 5 oktober 2025 opnieuw een Oktoberfest gepland: het ‘Lederhazenfest’.

Er is geen ambitie om het feest groter te maken – de locatie is perfect, de sfeer klopt, en de bezoekers weten het inmiddels goed te vinden. Ongeveer 500 mensen uit Exel en omliggende dorpen bezoeken het Hazenbal jaarlijks. Het paasvuur is gratis toegankelijk, de feesttent betaald – daarmee blijft het evenement financieel laagdrempelig.

Gemeente: meedenken, maar het mag actiever
De gemeente Lochem ondersteunt op praktische punten zoals dranghekken en vergunningen. De organisatie waardeert die hulp, maar ziet ook ruimte voor verbetering. Regels rondom bijvoorbeeld stikstofberekeningen voor het paasvuur vragen veel tijd en inzet van vrijwilligers. De behoefte leeft aan meer begeleiding, vooral bij nieuwe regelgeving en bij het aanvragen van subsidies of het vinden van geschikte materialen.

Daarnaast werd in het gesprek het idee geopperd van een gemeentelijke garantstelling voor nieuwe evenementen. Als een eerste editie bijvoorbeeld door slecht weer niet doorgaat, kunnen organisatoren flink in de min raken. Met een garantstelling durven mensen eerder een initiatief op te starten. Dat stimuleert levendigheid in de kernen – iets waar iedereen bij wint.

Voor de gemeenschap, door de gemeenschap
Wat het Hazenbal typeert is de combinatie van inzet, samenwerking en nuchterheid. Er hoeft geen winst gemaakt te worden – als het uit kan, is het goed. De motivatie zit niet in geld, maar in het gevoel iets te doen voor het dorp, voor elkaar.

Het succes is te danken aan een mix van ervaring, frisse ideeën en een cultuur waarin samen de standaard is. Tijdens het gesprek met Jos, Jolien en Marloes werd duidelijk hoe vanzelfsprekend het is geworden om samen op te trekken. Het Hazenbal is misschien maar een paar uur per jaar, maar de voorbereiding, betrokkenheid en gezelligheid eromheen zorgen ervoor dat Exel lééft.

Wat anderen kunnen leren
Aan andere dorpen en buurten geven de organisatoren vooral mee: wacht niet op perfectie, begin gewoon. Als de basis goed is – een enthousiaste groep die elkaar vertrouwt – groeit de rest vanzelf. Moeilijkheden zijn er altijd, maar als je het samen doet, kom je daar wel doorheen.

Ook de rol van de gemeente is belangrijk. Niet alleen om regels toe te passen, maar juist om ruimte te creëren. Om het makkelijker te maken, in plaats van moeilijker. Want uiteindelijk gaat het erom dat we samen zorgen voor levendige dorpen, sterke gemeenschappen en initiatieven die mensen bij elkaar brengen.

Gruwelijk Bedankt!
Gemeentebelangen Lochem wil de hele organisatie achter het Hazenbal Gruwelijk Bedanken voor hun jarenlange inzet, creativiteit en vasthoudendheid. Wat hier wordt neergezet, laat zien hoe krachtig een kleine gemeenschap kan zijn als mensen elkaar vasthouden en samen de schouders eronder zetten. Dankzij het Hazenbal leeft Exel – en leeft de traditie van naoberschap in de meest pure vorm voort.

Jullie zijn een inspiratie voor de hele gemeente. Gruwelijk bedankt!