Wandeldorp Laren – een dorp dat blijft lopen door naoberschap

Een begin dat meteen loopt
In Laren is wandelen meer dan bewegen: het is elkaar ontmoeten, generaties verbinden en het dorp samen kleuren. We zitten aan tafel met Jan Eggink, Marjan Zomer en Annemarie Eggink van Stichting Wandeldorp Laren. Met een kleine groep vrijwilligers blies Jan Eggink acht jaar geleden de avondvierdaagse nieuw leven in. Een paar jaar later organiseerde dezelfde groep een wandeltocht op de eerste zondag van november. Hiervoor werd een aparte stichting opgericht. Die combinatie blijkt goud: meteen bij de terugkeer van de avondvierdaagse liepen ruim 400 kinderen mee en sindsdien is het draagvlak alleen maar gegroeid. De jaarlijkse Wandeldag in november trekt inmiddels deelnemers uit een straal van 100 kilometer. Het geheim? Doe-mentaliteit, plezier en een organisatie die ieder jaar een beetje slimmer en warmer wordt met een hecht netwerk van vrijwilligers, korte lijntjes en typische Larense naoberschap.

Ontstaan & organisatievorm: van idee naar stevige stichting
Het zaadje werd geplant toen de avondvierdaagse in Laren wegzakte. “Als ik met pensioen ben, blaas ik ’m terug”, was het voornemen van Jan Eggink. Zo geschiedde: binnen drie maanden stond de eerste editie. Om financieel en organisatorisch robuust te zijn, kwam al snel de herfstwandeltocht erbij. Met steun van de Koninklijke Wandelbond Nederland (KWBN) werden statuten, verzekeringen en een website geregeld voor de nieuwe stichting Wandeldop Laren; De structuur is compact en wendbaar: een bestuur van 7 mensen met taakteams voor routes, inschrijving, catering, verkeersregelaars en parkeren. Voor de wandeltocht volstaan naast het bestuur 15–20 vrijwilligers; bij de avondvierdaagse groeit de pool naar circa 60–80 helpers. Bestuurslid Marjan Zomer is de spin in het web van vrijwilligersplanning: zij matcht mensen op talent en belastbaarheid, houdt ‘reserve-avonden’ aan en zorgt dat iedereen op een rol zit die past. Zo blijft de werkdruk gezond én gaat opgebouwde kennis niet verloren.

De stichting leert en verbetert continu. Voorbeelden: een heldere pijlenset met bevestigingspijl ná elke afslag; verkeersregelaars enkel waar het nodig is; en startvensters die de drukte spreiden. Zelfs als het eens regent, blijft de sfeer goed: wandelen is vergevingsgezinder dan fietsen, en natte poncho’s blijken prima brandstof voor verbondenheid.

Naoberschap in de praktijk: een dorpsfeest dat je samen maakt
In Laren is naoberschap geen slogan maar een werkwoord. Bewoners van de Laarkamp en de Bakkerij versieren elk jaar hun straat voor de intocht van de avondvierdaagse met slingers, vlaggetjes en zelfgemaakte ideeën. Kinderen delen lekkers uit, een dj zorgt voor muziek en al snel slingert er een polonaise door de straat. Omdat mensen elkaar kennen, is de drempel om mee te doen laag: “We oogsten wat we jaren hebben gezaaid”, aldus Marjan. Vrijwilligers hebben eigen contactpersonen (inschrijving, catering, verkeer); binnen die lijntjes regelen ze veel zelf. Iemand die minder kan lopen, krijgt een zittende taak; een sterke communicator wordt verkeersregelaar. Door eigen verantwoordelijkheid te geven, groeit betrokkenheid.

Die aanpak werkt ook buiten Laren. Vorig jaar startte de herfstwandeltocht in Harfsen met maar liefst 600 deelnemers. Dit jaar is de start in Almen. Het hebben van goede contacten met terreinbeheerders en verenigingen helpt om routes soepel af te stemmen. Korte lijnen – soms letterlijk een appje van ‘Gerard naar het zwembad’ – maken het verschil. En als een vergunning bijna struikelt over parkeren, telt de organisatie desnoods vooraf parkeerplekken; op de dag zelf sturen verkeersregelaars in onderling overleg de bezoekers naar vrije vakken. Zo blijft het rustig waar het moet.

Programma & beleving: routes, tijden en veiligheid
Avondvierdaagse. Vier avonden wandelen, veel jeugd en een intocht die voelt als een mini-Nijmegen – maar dan op z’n Larens: gemoedelijk en dichtbij. Door gespreide finishtijden blijft het centrum overzichtelijk; ouders lopen mee en vrijwilligers staan op de drukke punten. De intocht is het jaarlijkse hoogtepunt, met muziek, versierde straten en een zee van lachende gezichten.
Herfstwandeltocht. Op de eerste zondag van november kies je uit 7, 11 of 18 kilometer.
• Beleving: Dit jaar wandelen door het mooiste van Almen: coulisselandschap, Berkelbochten, lanen in herfstkleuren. Onderweg zijn er gastvrije pauzepunten.
• Startvensters: 18 km tussen 09.00–11.00 uur; 7 & 11 km tussen 10.00–12.00 uur bij dorpshuis “Ons Huis”.
• Markering & oriëntatie: duidelijke pijlen op elke afslag, met bevestigingspijl erna; waar nodig staan verkeersregelaars.

Gemeente, partners & promotie: korte lijnen, groot bereik
De relatie met Gemeente Lochem is constructief. Vergunningen worden tijdig aangevraagd en in goed overleg beoordeeld. Als wegwerkzaamheden of evenementen elders voor extra drukte zorgen, schuiven routes of worden extra verkeersregelaars ingezet. Met terreinbeheerders (zoals Natuurmonumenten) worden afspraken gemaakt over toegang en natuurwaarden. Promotie loopt via KWBN/wandel.nl en gericht flyeren bij omliggende tochten; daardoor weet ook de wandelaar van verder weg Laren te vinden. De ervaring leert dat kwaliteit zichzelf versterkt: “Als het goed is, wordt het doorverteld.”, vertelt Jan.

Digitalisering krijgt ook vorm. De stichting experimenteert met online inschrijven (via KWBN of het eigen Google Forms-systeem) en QR-codes met routeoverzichten. Daarnaast worden bij ‘Wandelcafés’ van de bond nieuwe inzichten opgehaald, bijvoorbeeld over routebestanden voor de telefoon of slimme vrijwilligersplanning. Het motto blijft: technologie mag helpen, maar de drempel moet laag.

Impact, uitdagingen & toekomst: wat wandelen losmaakt en hoe we doorgaan
Impact. Wandelen verbindt generaties en vergroot leefbaarheid en gezondheid. De avondvierdaagse zet kinderen, ouders en scholen in beweging; de wandeltocht trekt recreanten en doorstappers uit de regio. Economisch profiteert de lokale middenstand, sociaal nog meer: je leert elkaar kennen, deelt een pauzebankje en ontdekt paden die je weekendrondjes blijvend verrijken.
Uitdagingen & lessen. Een omgedraaide pijl door baldadigheid? Dan helpt redundantie in de markering. Een pad afgesloten door onderhoud? Korte lijnen met wegbeheer en duidelijke communicatie vooraf en op de dag zelf. Vrijwilligers vallen soms uit door werk of familie; daarom plant de organisatie buffers en ‘reserve-avonden’. Marja: “De belangrijkste les van de afgelopen jaren: geef mensen eigenaarschap. Wie een taak echt ‘van zichzelf’ vindt, blijft – en neemt anderen mee.”
Toekomst. Vernieuwing zonder de ziel te verliezen. Denk aan online inschrijven, toegankelijke routebestanden/QR, en speelse beleving – zoals een verkleedavond voor kinderen tijdens de avondvierdaagse. Intussen vindt een warme overdracht plaats: de eerste generatie kartrekkers draagt het stokje over aan nieuwe mensen zoals Annemarie), zodat ervaring en frisse energie elkaar versterken. Zo blijft Wandeldorp Laren toekomst vast.

Gruwelijk Bedankt
Aan alle vrijwilligers, buurtbewoners, scholen, sponsors en partners zegt Gemeentebelangen: Gruwelijk Bedankt. Jullie tijd, creativiteit, verkeershesjes, koffie en slingers maken van elke editie een dorpsfeest. En aan alle wandelaars, van de kleuter tot de doorstapper, dank voor jullie energie en vrolijke zwaai langs de route. Samen houden we Laren in beweging, vandaag, morgen en de komende jaren!